شبکه اتصال به زمین

الف) براي مشتركان با كنتور تا 25 آمپر يك فاز يا سه فاز: يك الكترود زمين ساده
ب) براي مشتركان با كنتور 60 آمپر سه فاز يا مجموعه هاي داراي چندين مشترك كه كنتورهاي آنها در يك نقطه متمركز باشد و جمع جريان هاي نامي كنتورهاي هر فاز از 60 آمپر تجاوز نكند: دو الكترود زمين ساده در فاصله حداقل 6متر از همديگر يا يك الكترود ساده ولي به عمق 4متر
ج) براي مشتركان با كنتور بيش از 60 آمپر سه فاز يا مجموعه هاي داراي چندين مشترك كه كنتورهاي آنها در يك نقطه متمركز باشد و جمع جريان هاي نامي كنتورهاي هر فاز از 0 آمپر تجاوز كند: يك اتصال زمين اساسي يا اتصال زمين مشابه پست ترانسفورماتور تغذيه كننده آن
د) در مورد مجموعه هايي كه كنتورهاي آنها در بيش از يك نقطه متمركز يا به صورت انفرادي نصب شده و فاصله آنها نيز بيش از 8 متر باشد، هر نقطه تمركز يا كنتور انفرادي يك مشترك به حساب مي آيد و در مورد آنها طبق رديف هاي فرعي الف – ب – ج در بالا عمل خواهد شد.
طبق مبحث 13 صفحه ی 91 پیوست 1-6 ترمينال اصلي اتصال زمين يك ترمينال اصلي و يا شينه اصلي اتصال زمين بايد در محل ورود بـرق بـه سـاختمان (كنتـور) يـا تابلوي اصلي ترانسفورماتور (درصورت وجود ) نصب شود تا علاوه بر هـادي زمـين (الكتـرود زمـين) هادي هاي زير نيز به آن وصل شوند:
هادي هاي حفاظتي ( PE ) يا هادي هاي مشترك حفاظتي – خنثي ( PEN ) هادي هاي خنثي ( N ) هادي هاي همبندي اصلي براي همولتاژ كردن ترمينال يا شينه اصلي اتصال زمين بايد به نحوي ترتيب داده شود كه بازكردن هادي اتصال زمين از آن، براي انجام اندازه گيري هاي دورهاي مقاومت زمين، امكان پذيرباشد. مجزا كردن هادي اتصال زمين بايد فقط به كمك نوعي ابزار امكان پذير باشد . اتصال هادي زمين به ترمينال يا شينه و الكترود زمين بايد قابل اطمينان و محكم باشد و نسبت به برقراري پيوستگي الكتريكي آن نبايد هيچ شكي و جـود داشته باشد.
طبق مبحث 13 صفحه ی 160 پیوست 1-8-1 ترمینال یا شینه ی اصلی اتصال زمین باید به نحوی ساخته و نصب شود که باز کردن هادی اتصال زمین از آن برای انجان اندازه گیری های دوره ای مقاومت زمین امکان پذیر باشد. اتصال هادی اتصال زمین به ترمینال یا شینه ی اصلی اتصال زمین و الکترود زمین باید قابل اطمینان و محکم باشد و نسبت به برقراری پیوستگی الکتریکی آن نباید هیچ شکی وجود داشته باشد.
طبق مبحث 13 صفحه ی 91 پیوست 1-7-1 استفاده از آلومینیوم به عنوان هادی اتصال زمین مجاز نمی باشد.
طبق مبحث 13 صفحه ی 91 پیوست 1-7-2 آن قسمت از هادی اتصال به زمین که در تماس با خاک و یا به صورت دفنی در خاک یا بتن باشد، جزء الکترود زمین محسوب می شود.
طبق مبحث 13 صفحه ی 94 پیوست 1-9-5 الكترود زمين اساسي (براي هر دونوع زمين، حفاظت سيـستم و ايمني )در اغلب نقاط كشور، متداول ترين روش احداث الكتـرود زمـين همـان اسـت كه بـه آن «چـاه زمـين ميگويند و آن عبارت است از يك صفحه مسي كه در عمق زمين دفن ميشود . عمق نصب الكترود منطقه اي ا ز زميني محاسبه مي شود كه در آن نم طبيعي بـه طـور دائـم وجـود داشته باشد . صفحه مسي بايد به صورت قائم در ته چاه قـرارداده شـود و در اطـراف آن، حـداقل بـه ضخامت 20 سانتيمتر از هر طرف، پودر زغال هيزم ريخته و كوبيده شده باشد . اتصال هادي زمين به صفحه مسي ممكن است به يكي از دو روش زير انجام شود:
الف) در انتهاي هادي، يك كابل شوي مسي، كه به حداقل دوعدد پيچ با مهره هاي قفل كننـده مجهـز است، نصب مي شود. اين كابل شو ممكن است از نوع پرسي ( با پرس هيدروليك ) باشـد . كابل ـشو، بـه كمك دوعدد پيچ مسي مجهز به مهره هاي اصلي و قفل كننده، به صفحه مسي محكم ميشود.
ب) به جاي استفاده از پيچ مي توان اتصالات را با استفاده از جوش اكسيژن (لحيم سخت) انجام داد؛ در اين حالت بايد دقت شود هادي به كابل شو و كابل شو به صفحه مسي در كـل سـطح تمـاس خـود جوشكاري شده باشد و تنها به جوشكاري در طول محيط كابل شو اكتفا نشود، پس از آنكه صفحه مسي در داخل زغال كار گذاشته شد، متناوباً 5 لايه سنگ نمـك خـرد و سـرند شده و 5 لايه پودر زغال، هريك به ضخامت 15 سانتيمتر، در داخل چاه ريخته و فشرده مي شود از . آن به بعد، چاه با خاك سرندشده پر و لايه به لايه فشرده ميشود . هنگام انجام عمليات يادشده بايد، تا جايي كه ممكن است، هادي اتصال زمـين در وسـط چـاه قـرار بگيرد و به هيچ وجه نبايد آن را تحت نيروي كششي قرار داد . هادي زمين از محل اتصال به صفحه مسي تا خارج شدن از زمين بايد يكپارچه باشد و هيچ نـوع زدگـي و خـوردگي در طـول آن وجـود نداشته باشد.
طبق مبحث 13 صفحه ی 97 پیوست 1-9-7-1و2 شرايط استفاده از يك يا دو الكترود زمين براي حفاظت سيستم و ايمني :شرايط استفاده از يك الكترود زمين چنانچه در يك پست ترانسفورماتور خطوط ورودي و خروجي فـشار قـوي (فـشار متوسـط ) همگـي كابلي باشند و طول هريك از خطـوط قبـل از پـست، از 3 كيلـومتر كمتـر نباشـد، مـي تـوان بـراي هردومنظور حفاظت سيستم و ايمني، از يك الكترود زمين استفاده كرد؛ در غير اينصورت لازم است طبق مفاد رديف عمل شود. بدنه هاي هادي مربوط به فشار قوي (فشار متوسط) و فشار ضعيف و نقطه خنثاي فشار ضعيف، همگي به اين الكترود وصل ميشوند . شرايط استفاده از دو الكترود زمين در مورادي كه امكان انتقال ولتاژ فشار قوي به( خصوص صاعقه ) به تجهيـزات فـشار ضـعيف وجـود دارد، لازم است از دوالكترود زمين استفاده شود . در اين صـورت، فاصـله دو الكتـرود از يكـديگر، در نزديكترين نقطه، نبايد از 20 متر كمتر باشد و در مورد الكترودهاي قائم اين فاصله نبايد از 20 متر يا دوبرابر عمق الكترودهاـ هركدام كه بيشتر است ـ نزديكتر باشد . احداث دوالكترود براي هر پست در موارد زير لازم خواهد بود:
الف) چنانچه حتي يكي از خطوط فشار قوي ( فشار متوسط) ورودي يا خروجي پست، هـوايي باشـد ( عليرغم مجهز بودن به صاعقه گیر )
ب) در صورتي كه خط يا خطوط فشار قوي (فشار متوسط ) ورودي يا خروجي پـست كـابلي باشـند، حتي اگر يكي از آنها هم در فاصله اي كمتر از يك كيلومتر به خط هوايي تبديل يا بـه خـط هـوايي وصل شده باشد، باز هم بايد براي هر پست از دو الكترود استفاده كرد .